Wie nog een exemplaar van het boek Medium Cool – The Movies of the 1960s (Knopf, 1990) op de kop weet te tikken, moet dat zeker doen. In dat boek beschrijft Mordden hoe films als Hitchcock’s Psycho een breuk betekenden met de Hollywood-films van de jaren vijftig, en wat die vertelden over de (Amerikaanse) samenleving.
Ik vraag mij af of Floortje Smit het boek van Mordden kent? Smit schrijft wekelijks een column over film in de onvolprezen V-bijlage van de Volkskrant. De column van 21-8 had als titel Leeftijdsverschil en ging over vrouwenrollen. Als aanleiding gebruikt zij Woody Allen’s nieuwste speelfilm Magic in the Moonlight met Emma Stone en Colin Firth in de hoofdrollen.
De cruciale passage in Smit’s column:
“In Magic in the Moonlight geeft Stone Firth nieuwe levenslust, en hij geeft haar Nietzsche. Natuurlijk is het vervelend dat dit soort leeftijdsverschillen suggereren dat vrouwen afgeschreven zijn zodra ze rimpels krijgen, zoals feministen beweren. Maar even beledigend is het beeld voor mannen, die zich zonder uitzondering laten betoveren door hulpeloze, naïeve, kneedbare jeugdigheid.”
Het venijn zit ‘m in de tweede zin, die begint met ‘Natuurlijk’. Hoezo ‘natuurlijk’? Meryl Streep speelde op 56-jarige leeftijd een ijzersterke rol in The Devil Wears Prada (2006), Catherine Deneuve op 65-jarige leeftijd idem dito in Un Conte de Noël (2008). Beide actrices staan nog steeds voor de camera! En zij zijn niet de enige vrouwen die na hun veertigste nog steeds van zich doen spreken in de cinema.
Smit maakt er een clichématige man-vrouw tegenstelling van in plaats van wat dieper in de materie te duiken.
Mordden deed dat in Medium Cool wel. Hij toonde aan dat door de opkomst van televisie in de jaren vijftig en zestig het bioscoopbezoek dramatisch daalde. Het studiosysteem – de werkgever van acteurs, regisseurs en scenarioschrijvers – zakte krakend in elkaar, met als gevolg het verdwijnen van de buurtbioscoop.
Er is nu een vergelijkbare ontwikkeling gaande: speelfilms worden massaal illegaal gedownload, video on demand wordt steeds populairder, het aanbod van streaming films op Netflix groeit met de dag. Wat heeft dat voor gevolgen voor de filmindustrie?
Heeft de bioscoop nog wel toekomst? In welke films steken producenten nog hun geld?
Wordt het geweld in speelfilms extremer, zoals in Heli (over de Mexicaanse drugsoorlogen)? En wat zegt dat over onze samenleving?
Jane Campion zei na de release van Bright Star (2009) in een interview met Bor Beekman: “Bij de filmindustrie heerst een soort macho hang naar uiterlijk vertoon, men raakt opgewonden over iets als Spiderman. Dat lukt mij niet. En ik begrijp het ook niet.”
Campion’s film gaat over de liefde tussen de Britse dichter John Keats (1795 – 1821) en zijn buurmeisje Fanny Browne (1800 – 1865).
Campion: “Keats leert je iets over de zin van het leven. Mij tenminste wel: dat een mensenleven een unieke gift is.” Dát dus, Floortje…..
