Iemand zou eens onderzoek moeten doen naar het verband tussen de keuze van woord van het jaar en de psychische gesteldheid van een volk. Als je namelijk kijkt naar de woordkeuzes van de landen om ons heen en in de VS, dan ontkom je niet aan de gedachte dat de mentale staat van een land een grote rol speelt bij de keuze van woord van het jaar.
Wat ‘blokkeerfries’ over ons land zegt, laat ik graag aan u over. Ik geloof echter niet dat het een blijvertje is. Niet alleen door de negatieve connotatie, maar ook omdat ik Limburgers bijvoorbeeld zichzelf niet zo gauw ‘blokkerfriezen’ zie noemen.
Nee, neem dan Frankrijk, waar blijkbaar iedereen schoon genoeg heeft van het gescheld en de vuilbekkerij op social media en een meerderheid koos voor het woord ‘Bienveillance’ – welwillendheid.
Duitsland koos voor het woord ‘Heisszeit’, wat ongetwijfeld te maken heeft met de extreem warme en lange zomer. Overigens kozen Duitse jongeren voor ‘Ehrenmann/Ehrenfrau’ – iemand die iets bijzonders voor je doet.
Ik ben bang dat wij qua mentaliteit meer onder invloed van de Engelstalige landen bevinden. De Engelsen kozen nota bene voor ‘toxic’ (giftig) als woord van het jaar. Daar zal de Skripal-affaire uiteraard niet vreemd aan zijn geweest, maar ik vermoed dat het door de Brexit-plannen totaal vergiftigde politieke klimaat er ook debet aan is.
Tot slot: in de VS koos woordenboekuitgever Merriam-Webster voor ‘Justice’ (rechtvaardigheid). De Amerikaanse uitgever houdt geen aparte verkiezing, zoals de Van Dale bij ons aan het eind van het jaar, maar maakt zijn keuze op basis van het aantal online zoekopdrachten. En blijkbaar wilden veel Amerikanen weten wat ‘rechtvaardigheid’ betekent. Ook dat zegt iets over een land…..
Persoonlijke selectie
Mijn persoonlijke selectie geeft niet zozeer mijn voorkeur weer, maar is meer een registratie van de onderwerpen die ons in de loop van dit jaar bezig hebben gehouden. In chronologische volgorde:
- Laatstewilmiddel
2018 kende een ontnuchterend begin doordat er een discussie losbarstte over een ‘betrouwbaar laatste wilmiddel’. Een zich Coöperatie Laatste Wil (CLW) noemende groep (zoiets kan alleen in Nederland) wilde informatiebijeenkomsten houden om te inventariseren hoeveel mensen gezamenlijk een ‘betrouwbaar laatste wilmiddel‘ zouden willen aanschaffen.
- Stormjournalistiek
Donderdag 18 januari stormde het in ons land en Villamedia vroeg zich af of dat ‘stormjournalistiek’ opleverde.
- Netwerkcorruptie
In verband met de gemeenteraadsverkiezingen was Marielys Roos van de partij Hart voor Bloemendaal was op 25 februari te gast in Buitenhof. En in dat discussieprogramma introduceerde zij de term ‘netwerkcorruptie’.
- Zitplaatszoeker
De NS lanceerde op 10 april een nieuwe feature van de NS Reisplanner app: de zitplaatszoeker.
- Phubben
Volkskrant-columnist Peter de Waard las de World Economic Outlook van het IMF (Internationaal Monetair Fonds). Hij leerde daaruit dat de opbrengst van mobiele technologie en diensten goed was voor 3600 miljard dollar – bijna 5 procent van het wereld-bbp. Maar liefst 20 procent van de mondiale groei hangt af van de smartphoneproductie. Hij sloot zijn column van 24 april dan ook af met de constatering ‘dat het economisch wenselijk is heel asociaal te blijven phubben’.
- Belevingsvlucht
In verband met de uitbreidingsplannen van Schiphol vond er eind mei een testvlucht plaats met een Boeing 737 boven Lelystad. Die testvlucht werd een ‘belevingsvlucht’ genoemd.
- Hempathie
Actrice Halina Reijn muntte dit woord in een uitzending van De Wereld Draait Door op 2 oktober naar aanleiding van een artikel in de New York Times. Het artikel was een reactie op de Kavanaugh-hearing in het Amerikaanse Congres. Kavanaugh is de man die door president Trump werd voorgedragen voor een zetel in het Amerikaanse Hooggerechtshof – een belangrijke benoeming omdat de vonnissen van het Hof grote politieke invloed hebben. Tegen Kavanaugh waren beschuldigingen geuit van seksueel misbruik en in het artikel werd de empathie voor Kavanaugh aangeduid als ‘hempathy’.
- Wedstrijdmanagement
Een omstreden beslissing van scheidsrechter Kuipers tijdens de voetbalwedstrijd AJAX=Feijenoord op 28 oktober bracht commentator Frank Snoeks tot de vondst ‘wedstrijdmanagement’. Kuipers gaf al na 5 minuten een rode kaart aan Feyenoord-speler Jeremiah St. Juste. Naar aanleiding van de reacties op zijn beslissing was Kuipers genoodzaakt zijn mobiele telefoonnummer te wijzigen….
- Onderwaterdrone
Een Boeing 737 van de Indonesische vliegtuigmaatschappij Lion Air crashte op 29 oktober niet ver van de hoofdplaats Jakarta in zee. Bij de zoektocht naar het wrak werd gebruik gemaakt van een onderwaterdrone, zo werd vermeld door de autoriteiten.
- Verbindingsgenie
Op 20 oktober overleed oud-premier Wim Kok op 80-jarige leeftijd. Tijdens de herdenkingsspeech in de Tweede Kamer noemde Kamervoorzitter Khadija Arib de oud-bewindsman op 30 oktober ‘een verbindingsgenie’.
- Laadpaalklever
De Vereniging Elektrische Rijders en een aantal energiebedrijven willen een boetetarief voor elektrische rijders die hun auto onnodig op een oplaadplek laten staan. Zo maakten zij op 28 november bekend.
- Cockpitoverleg
Sinds februari onderhandelen 300 vertegenwoordigers van milieuorganisaties, vakbonden, bedrijven en overheden aan een zestal tafels over plannen om de CO₂-uitstoot in 2030 met 49 procent omlaag te brengen. De presentatie van die plannen, het zogenoemde klimaatakkoord, staat voor 21-12 op de agenda. Afzonderlijk overleg van kabinetsleden met parlementariërs hierover wordt ‘cockpitoverleg’ genoemd (Bron: NOS-Journaal, 6 december).
