Voorafgaand aan de Olympische Spelen 2016 publiceerden de media voorspellingen over de uiteindelijke medaillespiegel. Er zaten opmerkelijk grote verschillen tussen. Een vergelijking van vier voorspellingen voor de uiteindelijke medaillelijst van TeamNL.
Halverwege de Olympische Spelen 2016 staat Nederland op een twaalfde plaats van de medaillelijst met acht medailles. De ranglijst wordt aangevoerd door de VS, China en Groot-Brittannië. Gegeven het feit dat de Russische deelname aan het toernooi niet helemaal compleet is, komt die ranglijst van de top 3 redelijk overeen met de voorspellingen.
Voorspellingen medaillelijst TeamNL
Voor bijna elk deelnemend land zijn er wel voorspellingen te vinden van het uiteindelijk te behalen aantal medailles. Zo ook voor Nederland.
Het leuke aan die voorspellingen is dat – behalve de onvermijdelijke sportbladen en -sites – steeds meer gerenommeerde instellingen er zich aan wagen.
Leuk, omdat die voorspellingen behoorlijk uiteen blijken te lopen. Interessant dus om uit te zoeken waarom dat zo is.
Om het overzichtelijk te houden heb ik vier voorspellingen naast elkaar gelegd: een internationale bank (Goldman Sachs), een vakblad voor economen (ESB), een databedrijf (Gracenote) en een sportsite (Sports Illustrated).
Onderzoeksmethoden
Goldman Sachs en ESB passen duidelijk een meer wetenschappelijke methode toe dan het databedrijf en de sportsite.
De Amerikaanse bank waagde zich in 2012 voor het eerste aan een voorspelling van de medaillelijst en gebruikte daarvoor macro-economische variabelen en statistiek. Daarmee wisten zij het exacte aantal medailles te voorspellen van gastland Groot-Brittannië, alsmede het juiste aantal gouden medailles van de top 10.
Voor hun methode gebruiken de onderzoekers van Goldman Sachs niet alleen de behaalde resultaten op eerdere Olympische Spelen, maar ook de economische groeifactoren, politieke omstandigheden en de bevolkingsgrootte van elk deelnemend land.
De voorspelling van Gracenote is uitsluitend gebaseerd op de data van sportevenementen (Olympische Spelen, wereldkampioenschappen en world cups). Daarbij leggen de eerste twee genoemde evenementen meer gewicht in de schaal dan de laatstgenoemde. Ook worden recent behaalde resultaten zwaarder meegeteld en spelen tijdsverschillen in behaalde eindtijden van deelnemers (aan atletiek, roeien, wielrennen en zwemmen) een grotere rol.
Gracenote verzamelt metadata over de entertainmentwereld, maar nam vorig jaar het Nederlandse Infostrada Sports over, alsmede een Canadees bedrijf gespecialiseerd in sportdata.
Het Nederlandse ESB (Economisch Statistische Berichten) is een al meer dan honderd jaar bestaande vakpublicatie op het gebied van economie en statistiek.
Over de door hen toegepaste methode zei Fabian ten Kate (een van de onderzoekers):
“In de econometrische benadering, waarvan wij de resultaten sinds de Winterspelen van Salt Lake City in 2002 tweejaarlijks in ESB publiceren, wordt geen voorspelling van individuele winnaars gegeven, maar wordt de totale medaillewinst per land voorspeld. In deze econometrische modellen is historische winst de beste voorspeller van nieuwe medaillewinst; zij leunen zwaarder op het verleden. De econometrische modellen zijn veelal gespecificeerd op landsniveau en zijn te vergelijken met een portfolioanalyse: een land stuurt een equipe met verschillende atleten, en de medaillewinst is de verwachte opbrengst van de ‘belegging’.”
Meer informatie over het door ESB toegepaste rekenmodel valt terug te vinden op de website.
De rekenmethode van Sports Illustrated, tot slot, is te vergelijken met die van Gracenote, waaraan de meningen van sportexperts worden toegevoegd.
Gat van 13 medailles tussen laagste en hoogste voorspelling TeamNL
Wat de Nederlandse equipe betreft: het is voor hen niet te hopen dat de meest pessimistische voorspelling uitkomt. Die komt op naam van Pricewaterhouse Coopers: 17.
Aparte vermelding verdient een onderzoek van een drietal onderzoekers dat de Royal Statistical Society publiceerde. De formule van hun rekenmodel is de moeite waard om hier af te beelden, omdat er een factor in wordt meegewogen die ik bij andere modellen niet tegenkwam: namelijk of de atleten afkomstig zijn uit een Islamitisch land. Waarom? Omdat die landen minder vrouwelijke atleten afvaardigen!!
De meest optimistische voorspelling voor het Nederlandse medailleresultaat lijkt iets te hoog gegrepen: 30.
Statistieken als basis voor sportjournalistiek
Er vallen nog veel meer interessante verhalen over de sportprestaties tijdens de Olympische Spelen te schrijven op basis van statistieken.
Een van de beteren die ik dezer dagen tegenkwam, ging over de vraag waarom er meer records sneuvelen bij het zwemmen dan in de atletiek.
Hoe het ook zij: op 21 augustus weten wij het definitieve resultaat.
