Er zijn van die bijeenkomsten die stof opleveren voor meer dan één verhaal. ‘Hoe slim is Nederland in 2030?’ was zo’n bijeenkomst. Sprekers afkomstig uit verschillende disciplines + de presentatie van een interessant onderzoek (hoe digitaal willen wij over vijftien jaar zijn?). Elders heb ik al beschreven voor welke uitdagingen de zakelijke wereld komt te staan, hier tref je een weergave aan van het afsluitende debat en een persoonlijke kanttekening.
Er kwamen die middag allerlei thema’s ter sprake, die elk op zich makkelijk een middag zouden kunnen vullen, maar omwille van de agenda in sneltreinvaart werden besproken. Een greep uit de onderwerpen die ter tafel kwamen:
Chipimplantatie en privacy
Iemand als Artie Debidien, CIO bij NIBC Bank, zegt er bijvoorbeeld geen probleem mee te hebben om een chip te laten implanteren. Ze droeg immers nu al een iWatch. Frank Verberne (gedragswetenschapper TU Eindhoven) voelde daar minder voor en noemde als eerste die middag in het debat het P-woord: privacy! Maar gaf hij toe, daartoe aangezet door gespreksleider Rick Nieman, mensen zijn geneigd hun privacy op te geven ‘als de geobserveerde persoonlijke winst groter is, dan de waarde van het verlies’.
Een zinsnede om te onthouden.
Debidien kon uit eigen ervaring vertellen dat klanten zelf om data-transfer vragen, wanneer zij van een andere bank overstappen op KNAB. Die klanten hebben dus blijkbaar voldoende vertrouwen in de systemen om hun gegevens ‘uit handen te geven’.
Disruptie en vervoer
Voor Niek van Leeuwen (Uber Benelux) gaat het om ‘betrouwbaarheid’. Volgens Van Leeuwen is de vervoerssector aan vernieuwing toe, simpelweg omdat de samenstelling van de bevolking verandert. Er komen steeds meer singles, die voor een belangrijk deel in de stad wonen en geen behoefte meer hebben aan een eigen auto. Naar zijn mening speelt er in dat verband nog een tweede dimensie een rol: de prijs – wat betaal je er voor?
Als je in een oud stadsdeel woont waar je veel geld moet betalen voor een parkeervergunning, wil je dan nog een eigen auto in de straat hebben staan. De kans is groot dat je bij gebruik van je auto regelmatig voor de vraag komt te staan waar je dat ding nog kan parkeren. Willen de mensen dat nog wel?
Frank Verberne haalde de eerder die dag gepresenteerde onderzoeksresultaten aan van Motivaction waaruit blijkt dat mensen graag zelf de controle willen houden. Hij had een tip voor de zelfrijdende auto: de avatar-truc, een virtuele vriend die de auto overneemt.
Gevolgen arbeidsmarkt
Op de vraag van Nieman wie de winnaars en verliezers zullen zijn van de digitale revolutie, zei Ger Baron (CTO bij de Gemeente Amsterdam), dat het lastig is om ‘deze derde industriële revolutie’ te plaatsen. We zitten er immers middenin?
Volgens René Penning de Vries (topambtenaar Ministerie van Economische Zaken) is het makkelijk om met de topsectoren te praten, maar is het midden- en kleinbedrijf veel moeilijker te bereiken. Hij waarschuwde voor een samenleving waarin ‘meer mensen minder geld hebben’.
Baron noemde het in dat verband een opgave voor de overheid om ‘de maatschappelijke waarde terug te laten komen’.
Daarop aansluitend zei Rinie van Est (onderzoeker bij het Rathenau Instituut) blij te zijn met een eerder die middag gemaakte opmerking door werkgeversvoorzitter Hans de Boer: ‘Wat voor maatschappij willen wij?’
Persoonlijke kanttekening
Los gezien van de maatschappelijke keuzes miste ik in het debat de financiële component. Wie gaat het betalen? De belangrijkste motor achter baanbrekende investeringen is van oudsher het grootbedrijf, maar – zo constateren diverse analisten – die laat het nu juist afweten. Martin Wolf wijdde daar de afgelopen week zijn column in The Financial Times aan.
Motivaction hield op basis van mogelijke toekomstscenario’s een uitgebreid onderzoek naar de impact van technologie op ons leven en werken (PDF).
De resultaten van het onderzoek onder consumenten zijn weergegeven in deze infographic:
