Mijn persoonlijke selectie van wat 2018 op muzikaal, cultureel en technologisch gebied de moeite waard maakte.
MUZIEK: Vrouwen zijn het meest vernieuwend
In 2016 beleefde Christine (geboren: Héloïse Létissier) haar internationale doorbraak op het Glastonbury-festival. De nu 30-jarige Française heeft behalve een eigen stemgeluid ook een eigenzinnige kijk op muziek.
Haar tweede album, Chris, kwam dit najaar uit. In een interview met Rolling Stone zei ze er mee terug te willen grijpen op de muziek van beginjaren negentig, “een sound die tegelijkertijd warm en minimalistisch is”.
Deze track van dat album, Five dollars, bevestigt dat wij te maken hebben met een uniek muzikaal talent, waarvan wij hopelijk nog veel meer gaan horen.
Verrassend ook was de opkomst aan het pop-firmament van de 25-jarige Spaanse Rosalia. De aanstekelijke mix van flamenco, hiphop en r&b op haar laatste album, El Mal Querer, biedt hoop voor de toekomst van een muziekgenre dat op sterven na dood was.
SERIES: Britse tv-series
Er gaat natuurlijk niets boven The Handmaid’s Tale, de serie op basis van Margaret Atwood’s boek. Wel zo plezierig dat de serie (zowel de eerste als tweede reeks) het afgelopen jaar ook op Canvas te zien was.
Drie Britse series kwamen dit jaar kwalitatief, qua impact, enscenering, plot en spel dicht in de buurt: McMafia, Trust en Patrick Melrose.
McMafia speelt zich af in het heden en is gebaseerd op een boek van Misha Glenny. Glenny was jarenlang buitenlandcorrespondent voor de BBC en The Guardian. Hij verzorgde onder meer de verslaggeving over de oorlog in het voormalige Joegoslavië. In 2011 verscheen zijn boek over een van de grootste Braziliaanse drugsbaronnen, Antonio Lopes: ‘Nemesis: One Man and the Battle for Rio’.
In een interview vertelde Glenny dat de serie de wereld laat zien zoals hij is.
McMafia is (helaas alleen) op Amazon Prime terug te zien. Naar verluidt is een tweede reeks in de maak.
Trust is een Brits-Amerikaanse coproductie. De serie is gebaseerd op de waargebeurde ontvoering van J. Paul Getty III in 1973. Getty III was de kleinzoon van oliemagnaat John Paul Getty, in die tijd ‘een van de rijkste mannen van de wereld’.
De kleinzoon leefde eind jaren zestig als bohemien in Italië, kwam in geldnood en besloot zijn eigen ontvoering in scène te zetten. De ontvoering liep echter volledig uit de hand …..
Voor het scenario werd Simon Beaufoy aangetrokken. Hij schreef onder meer het scenario voor de Oscar-winnende speelfilm Slumdog Millionaire.
Een onvergetelijke hoofdrol is in de serie weggelegd voor Donald Sutherland als de meedogenloze oliemagnaat, met verder sterke bijrollen van Hillary Swank (als moeder van de gekidnapte kleinzoon) en Brendan Fraser (als de te hulp geroepen privé-detective).
In de zomermaanden zond de VPRO Patrick Melrose uit: subliem verfilmd door Edward Berger en losjes gebaseerd op een romanreeks van Edward St. Aubyn. De hoofdpersoon, Patrick Melrose, wordt magistraal vertolkt door Benedict Cumberbatch. De serie bestrijkt een tijdvak van ongeveer 25 jaar – via flashbacks voert Berger je regelmatig terug naar de jaren zeventig en tachtig.
Hoofdpersoon Melrose heeft een jeugdtrauma en probeert daar niet alleen met een onvoorstelbare hoeveelheid drugs, maar ook met een onnavolgbaar gevoel voor humor mee om te gaan. Tragikomisch.
De serie is nog te zien op NPO Start Plus.
BOEKEN: Een neo-klassieker en het best verkochte boek ooit*
‘They say things in Washington that I don’t hear anywhere else. They say something funny and nobody laughs. I say something serious and they think I’m joking. I say something funny and they think I’m serious. They don’t find anything strange.’
‘They know they’re crooked?’
‘They don’t know that’s strange.’
Bovenstaande dialoog staat in Joseph Heller’s Good As Gold, een roman die ik dit jaar sinds de verschijningsdatum in 1979 weer heb herlezen. Waarom? Omdat ik mij vaag herinnerde dat de roman een hilarisch beeld schetste van de gang van zaken in het Amerikaanse Witte Huis.
Hier nog een dialoog uit Heller’s boek van een persconferentie in het Witte Huis:
‘Your announcement leaves me somewhat at a loss, Ron, so let me go back several years. Some time ago, Ron, the former head of the CIA, Richard Helms, appeared to have lied under oath to at least one Congressional committee. Yet he was allowed to remain as Ambassador to Iran instead of being indicted for this crime and brought to trial. Can you comment on that?’
‘No. This Administration does not feel it appropriate to comment on matters that are under investigation.
‘Are you saying’, asked a woman quickly, ‘that the matter is under investigation?’
‘I didn’t say that.’
‘But isn’t that the implication of what you did say?’
‘I don’t know.’
En zo gaat het nog even door. Het had vandaag kunnen gebeuren. Kostelijk en angstaanjagend tegelijkertijd.
Op non-fictie gebied kan ik Sanne Blauw’s Het Best Verkochte Boek Ooit* niet genoeg aanbevelen. Bijna dagelijks worden wij overstelpt met cijfers en percentages over van alles en nog wat: ‘naar verwachting gaat 96% van de huishoudens er in 2019 op vooruit’; ‘files dit jaar met 20% toegenomen’; ’70 tot 75 procent duurzame elektriciteit in 2030’, enzovoort.
Blauw’s boek gaat zowel over de mensen achter de cijfers die fouten maken, als over ons, cijferconsumenten. Want, zegt Blauw, wij laten ons leiden door cijfers. ‘Cijfers beïnvloeden wat je drinkt, wat je eet, waar je werkt, hoeveel je verdient, waar je woont, met wie je trouwt, op welke partij je stemt, of je een hypotheek krijgt, hoeveel premie je betaalt voor je verzekering.’ Ook al heb je niets met cijfers, je ontkomt er niet aan.
In zes hoofdstukken leidt Blauw, van huis uit econometrist, de lezer door de bedrieglijke wereld van de cijfers. Zo leer je het verschil tussen correlatie en oorzakelijk verband, maar misschien nog belangrijker: je leert je onderbuikgevoelens als cijferbaas herkennen.
TECH: Gaat Europa de slag om kunstmatige intelligentie missen?
De Facebook-schandalen domineerden dit jaar het nieuws uit de technologiewereld. Daardoor raakte een veel interessantere ontwikkeling een beetje op het tweede plan: kunstmatige intelligentie. Internationaal aangeduid onder de afkorting AI (Artificial Intelligence).
Zo hier en daar stonden er in de grote Nederlandse kranten artikelen waarin vooral werd gewaarschuwd voor de gevolgen van AI. Maar de grote vraag is natuurlijk: wie wordt de eigenaar van die technologie? Volgens sommige analisten is er een wapenwedloop gaande tussen China en de VS op dat gebied. De recente maatregelen tegen het Chinese Huawei door president Trump komen dan in een wat ander perspectief te staan.
Hoe het ook zij, opvallend was laatst een artikel in de Duitse Frankfurter Allgemeine waarin de minister-president van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen oproept tot een Europees initiatief op het gebied van AI. Europa dreigt de boot te missen, is zijn boodschap, en alleen een gezamenlijke Europese inspanning kan voorkomen dat wij straks aan de leiband van beide grootmachten lopen.
In dat verband is de optimistische kijk van een Amerikaanse wiskundeprofessor misschien wel veelzeggend.
——————————————————————————————-
N.B. Dit was voorlopig de laatste blogpost. Over mijn plannen voor 2019 hoop ik later meer duidelijkheid te kunnen geven.
